Hakk-Muhammed-Ali yolunun Kirklar Meclisinde olgunlastigi
ve Oniki Imamlarla devam eden:
Imam Cafer-i Sadik’in akil ölçüsünü rehber olarak alan
Horasan Erenlerinin (Seyyidlerin) himmetleriyle Anadolu’ya gelen
Hazret-i Pîr’le, Seyyid Ocaklarinin
ve Ulu ozanlarimizin nefesleriyle hayat bulan inancin adidir.
Alevilik inanci hayatin amacini insanin Ham Ervahliktan çikarak Insan-i Kâmil olup özüne dönmek olarak tanimlar.
Bunun için de; Mürsid Pîr ve Rehber huzurunda ikrar verilerek
Dört Kapi Kirk Makam asamasindan geçilir.
Inancimizin uygulandigi mekân Cemevidir.
ALEVILIK: silahi SAZ dir, Cephanesi Beyittir, ordusu ERENLER dir,
Zakiri ULU OZANLAR’dir, mahkemesi DAR’dir, KELAM’I buyruktur, parlementosu CEM‘dir, önderi MUHAMMED MUSTAFA (S.A.A.) dir,
Musahibi ALIYYEL MÜRTEZA’dir, Surasi EHLIBEYT’dir,
Sahidi 12 IMAMLARDIR, Kislasi DERGAH’tir, hizmetcisi DERVIS’ tir,
Ögretmeni SEYYID’LERDIR , yemegi LOKMA dir , serbeti YAS dir,
nefreti SEVGI’dir, hedefi SIRRI HAKIKAT’tir, kabesi INSAN dir...
Alevilik ‘’deryayi ummandir’’ dolaysiyla Alevilik konusunu ne kadar uzun anlatirsak anlatalim kanaatimizce eksik kalir.
Öz tarifini ve Yol’umuzun gereklerini kisaca belirtmek gerek.
Alevi kelime anlami:
Alevi iki hecedir Yani Al- evi = Ali yandasi Ali'ye bagli ve tarafi anlami tasimaktadir.
kisa örnekler verelim:
Mus-evi = Hz. Musa'nin ümmeti ve taraftari. ( Musaeviler denilmiyor).
Is-evi = Hz. Isa'nin ümmeti ve taraftari. ( Isaeviler denilmiyor).
Dünyevi, Uhrevi, gibi tanimlamalar kisaltilmistir, ad, isim, sifatlarin sonu kisaltilarak, evi eki almis.
Alevilerin kutsadiklari, baglandiklari ve güzergahlari:
Nübüvet, Velayetin (Imamet), Uluhuyet dönemleridir.
Nübüvvet dönemi: yüce Allah’in Peygambere (Cebrail ) Vahiy yoluyla ilettigi Hakk kelamlari ve emirlerdir.
Velayet dönemi: Veliyullah Allahin dostu olan Hz. Ali’den baslayan Imamiyet
(12 imamlar, Allahin sirlarina mazhar olanlardir).
Velayetinin sürekliligi sonsuza kadar bâki kalacaktir, Hakkin emri rizasiyla Seyyid’i Saadet evlâd-i Resûl’den önderlik konumu Yevmil kiyamete kadar sürecektir.
Uluhuyet: Sözlü anlatim. ( yedi Ulu Ozanlar gibi)
Prensipler:
Tevellâ: Hz. Muhammed'e ve Ehlibeytine bagliligini göstermek.
Teberra: Hz. Muhammed'e ve Ehlibeytine düsman olandan uzak durmak.
Alevilik: Talip üzerine kurulmus Yoldur.
- Talip nedir: taleb eden, Hakkin hakikatini gerçekligini talep eder, Evlad-i Resule
ikrar vermekle baslar.
- her Can( dede, talip) bu Yolda taliptir. ( el ele, el Hakka)
- Seyyidlerinde Piri, Rahberi, Mürsidi var.
- Talibin birinci kapisi: Rahberdir, Rahber anlami- Rah Yol demek, Ber getiren
demek. Yoldan haber getiren. denetleyendir ilk irsad eden Rahberdir.
- Pir ve Mürsidin görevleri ayni Rahber gibidir, ama Talibin kendi Mürsidi en üst
makamda olup son karari ve sözü söyleyendir. Rahber, Pir ve Mürsid hiyerarsik
yapi çerçevesinde Talibi irsad eder.
Yol önderleri 3 Koldur:
Dede- Çelebiler – Babagânlar:
1.Dede: (Seyyidi Saadet Evlâd-i Resûller ) Soylari 12 Imam'lara dayanir.
Bunlara “Ocakzâde” denilir, Alevilikte çok önemli olan Dedelik kurumunun yürütücüleri olan kisilerdir. Dedeler Taliplerini aydinlatir egitirler( Irsad); Alevi ilke ve inancina göre terbiye ederler. Dinsel uygulamalari yürüten dedelerdir.
2.Çelebiler: Haci Bektas Veli'nin soyundan geldigine inanilan soy. (bel evlatlari,)
3.Babagân: evlâdi Resul degildirler, ama bir kisim Bektasilerde Cem ibadetleri yürüten kisilerdir ( hoca sistemi gibi bilgili olmasi esas alinir, önderlik konumu açisindan Sunni uygulamasina benzer).
Alevilik teorik olarak günümüze nasil geldi, yazilimi, sözlümü?
Alevilerin yüzyillarca yasadigi zulümler ve katliamlar nedeniyle, ugruna
ölümlere gittikleri ve inkâr etmedikleri Inanci geregi, birligini ve beraberligini kendi içinde Dede-Talip ‘’hiyerarsiligi’’ korumasiyla saglamislar.
Peki, Alevilerin kendilerini yazili kaynaklardan nelerdir.?
Kisada olsa kaynaklari aktaralalim:
1. Buyruklar ( Seyh Safi, ve Caferi Sadik’in buyruklari ).
2. Sii'lerin (Caferilerin) yazili Islam tarihlerinden.
- Nehçü’l Belaga (Hz Ali'nin hutbeleri, mektuplari, emirnameleri)
- Sahifet'üs Seccadiyye (Imam Zeynel Abidin'den dualar)
- Usul-u Kafi (Kulleyni)
- Kamil’uz-Ziyarat (Cafer b. Muhammed b. Kavleveyh)
- Et-Tevhid ( Seyh Saduk)
- Kemalu'd Din (Seyh Saduk)
- Uyun’ul Ahbar (Seyh Saduk)
- El-Emali (Seyh Müfid)
- Tuhefu'l Ukul ( Harrani)
- Saadete Ermislerin Bahçesi (Fuzuli, Mersiye kitabi)
3. Velayetname'lerden: Nehçü’l belagâ, (Hz.Ali’nin yazisi)
Makalat (Hazreti Pir Haci Bektâs-i Veli’nin tarafindan yazildigina inanilan
kitap)
4. Sözlü kültürden: yazili kültüre aktarilan: Alevi Ozanlardan, Ululardan dinsel
deyisleri, siirleri, devriye siirleri, ögüt ve nasihat agirlikli nefesler.
5. Menkibnâme'lerden: Ulularin tarihe geçmis: yasamlari, davranislariyla,
olaganüstü olaylarla ilgili anlati:
6. Cenkname'lerden: (örnekler) Hayberin fethi, Ebâ Müslüm’ün Emevi
imparatorlugunu çökertmesi.
7.Tam Hüsniye kitabi, Abbasi Halifesi Harun Resid'in Huzurunda, sarayinda Hüsniye ile Emevi yanlisi Sünni Alimler arasindaki tartismayi konu edinen kitap.
Hüsniye, Imam Caferi Sadik'in zamaninda O dergahta, O Sultanin evinde hizmet eden bir zat. Hüsniye, Imam Caferin verdigi egitimi, bilgileri ilmi ve irfâni ögrenerek, zamanin ünlü bilginleri olan, basta dünyaca ünlü ulema Ibrahim Halit olmak üzere çesitli konular hakkinda korkusuzca Ehlibeyt'i savunmustur, bu vesileyle kendisini bilgi ve birikim açisindan tam olarak kanitlamistir.
Imam Caferi Sadik’in sehit edilmesinden sonra Hüsniye, zamanin halifesi Harun Resid’ten intikam almak ister. Bunu da Harun Resid’in sarayinda, onun inanç dayanaklarini çürütecek ve Ehlibeyt’in hakliligini kanitlayacak sekilde yerine getirmeye karar verir... Neticede Hüsniye, Harun Resid’in huzurunda dönemin ulemasiyla ve önemli bilginlerle tartisir, kaynaklariyla Ehlibeyt hakliligini ortaya koyar.
Bu 20 yasindaki genç kadin, tartisilmaz Ehlibeyt bagliligini derin bir bilgi ile ortaya koyup, düsmani can evinden vurmustur. Böylelikle Imam Caferi Sadik’tan ögrendiklerini hayata geçirip, halifenin ve diger bilginlerin nasil temelsiz olduklarini bir bir açiklarken, Alevilik ögretisininde temel inanç akideleri karsisinda Sünni teolojiyi (Tanri bilimi) yerle bir edecektir.
Hüsniye, cani pahasina degerlerini korkusuzca savunmustur. Bir tarafta koskoca halife ve onlarca bilgin, diger tarafta tek basina bir kadin. Tartismanin sonunda kazanan Hüsniye oldu. Hüsniye’nin yaptigi tartismalar günümüzde de Ehlibeyt taraftarlarina güç ve bilgi vermekte.
Velâyetin sürmesi Yevmil kiyamete kadardir.
Hz. Peygamber; ‘’ benim soyum Ali ve Fatima’dan devam edecektir, Yevmil Kiyamete kadar yer yüzünde baki kalacaktir’’ diye buyurmustur.
Alevilikte önemli olan Velayetin, sürekli olmasidir, yani insanliga her çagda yol gösterecek yol önderi(leri) haksizliklara karsi koyacak, toplum düzenini saglayacak, ileriye aydinlik saçacak olandir .
Çünkü hangi Seyyid'in imamiyet görevini yapmasi, Ilâhi isaretlerle uygun olana verilir. Allah'in taktiri ve görevlendirmis olan Imam'in ondan sonra kimin olacagi konusu Hz. Imam'a ayan ve beyan'dir.
Alevilik teorik olarak günümüze nasil geldi, yazilimi, sözlümü?
- Alevilerin yüzyillarca yasadigi, ugruna ölümlere gittigi ve inkar etmedigi
örnekleri çogaltabiliriz.
- Alevilerin kendilerini yazili kaynaklardan nasil tanimliyor.
bu sorunun cevabi su:
1. Buyruklar ( Seyh Safi, ve Caferi Sadikin buyruklari ).
2. Tam Hüsniye kitabi, Abbasi Halifesi Harun Resid'in Huzurunda sarayindaki Hüsniye ile Emevi yanlisi Sünni Alimler arasindaki tartismayi konu edinen bu kitap.
Hüsniye Caferi Sadik'in zamaninda O dergahta, O Sultanin evinde hizmet eden bir zat, Hüsniye, Imam Caferin verdigi egitimi, bilgileri ilmi ve irfani ögrenerek, zamanin ünlü bilginleri olan basta dünyaca ünlü ulema Ibrahim Halit olmak üzere - çesitli konular hakkinda korkusuzca Ehlibeyt'i savunmustur, bu vesileyle kendisini bilgi ve birikim açisindan tam olarak yetkinlestirmistir.
Imam Caferi Sadik’in sehit edilmesinden sonra Hüsniye, zamanin halifesi Harun Resid’ten intikam almak ister. Bunu da Harun Resid’in sarayinda, onun inanç dayanaklarini çürütecek ve Ehlibeyt’in hakliligini kanitlayacak sekilde yerine getirmeye karar verir... Neticede Hüsniye, Harun Resid’in huzurunda dönemin ulemasiyla ve önemli bilginlerle tartisir, kaynaklariyla Ehlibeyt hakliligini ortaya koyar.
Bu 20 yasindaki genç kadin, tartisilmaz Ehlibeyt bagliligini derin bir bilgi ile ortaya koyup, düsmani can evinden vurmustur. Böylelikle Imam Caferi Sadik’tan ögrendiklerini hayata geçirip, halifenin ve diger bilginlerin nasil temelsiz olduklarini bir bir açiklarken, Alevilik ögretisinin de temel inanç akideleri karsisinda Sünni teolojiyi (Tanri bilimi) yerle bir edecektir.
Hüsniye, cani pahasina degerlerini korkusuzca savunmustur. Bir tarafta koskoca halife ve onlarca bilgin, diger tarafta tek basina bir kadin. Tartismanin sonunda Kazanan Hüsniye oluyordu. Hüsniye’nin yaptigi tartismalar günümüzde de Ehlibeyt taraftarlarina güç ve bilgi vermekte.
3. Sözlü kültürden yazili kültüre aktarilan: Alevi Ozanlardan, Ululardan dinsel
deyisleri, siirleri.
4. Menkibname'lerden: Ulularin tarihe geçmis: yasamlari, davranislariyla, olaganüstü olaylarla ilgili anlati:
5. Velayetname'lerden: Neçhül belgat, (Hz.Ali’nin yazisi)
6. Cenkname'lerden: (örnekler) Hayberin fethi, Eba Müslüm’ün Emevi imparatorlugunu çökertmesi
7. Sii'lerin (Caferilerin) yazili Islam tarihlerinden.
Alevi’lik düsüncesinin en önemli özelliklerinden biriside:
Velayetin, sürekli olmasidir, yani insanliga her çagda yol gösterecek haksizliklari düzeltecek aydinliklar olacak. Çünkü hangi Seyyid'in imamiyet görevini yapmasi Ilahi isaretlerle uygun olana verilir. Allah'in taktiri ve görevlendirmis olan Imam'in ondan sonra kimin olacagi konusu Hz. Imam' ayan ve beyan'dir.
‘’Alevilikte amaç: Insan-i Kâmil olmaktir.’’
Insan-i Kâmil olma yolunda ‘’Yol güzergâhi’’ kesinlikle essiz örnek Hz. Ali’dir.
Bu dogrultuda Hakk-Muhammed-Ali üçlemesini, ezelden ebede kalpten kabul edip Ulu Yolumuzda gereklilik esaslari elzem kilan: Ilahi emirler, Farz, Ikrar, Erkân, Sünnet, Dört kapi kirk makam, Eline Diline Beline, Imam Cafer-i Sadik’in buyrugu, Tevellâ ve Teberra gibi olmazsa olmaz, Yol’un kurallarina riâyet etmeyle kisi Insan-i Kâmil olabilir.
Alevilikte örnek alinan, yüksek ahlâk degerlerinin basi ve kaynagi olan temel diregi: Hz.Ali ve soyundan gelen 11 Imamlardir.
Peki bu Yol’da esas kurallari özümseme ve uygulama sartlari nelerdir.?
Kisaca bir Alevi: Allah’a inanip, bütün varl?g? ile teslimiyet gösterip, Ilahi emirlerini yerine getirmesi gerekir.
Hz. Peygamber’e S.A.A. iman etmesi gerekir.
Dolaysiyla dört Semavi dinleri (Tevhid) kabullenmesi gerekir.
Hz. Ali'nin Velayetine inanmalidir, soyundan gelen Imamlari Yol önderleri olarak kabullenmesi gerekir.
Alevi bir can’in: üstün takvasiyla, derin bilgiye sahip, özü ile sözü bir olmasiyla, her türlü kötü nefislerden ve arzulardan ar?n?p güzel ahlâki degerleri ile insanlara örnek olmalidir. K?sacas? Alevilikte amaç insan-i kamil olmaktir.
Alevilikte tasavvuf ögretileri geregi, aynel yakin, ilmen yak?n, cismen yak?n (Hakkel yakin), dereceleri asmasi dogrultusunda, kisi Hakk’a yakin olmasi amaçlanir.
Ulularimizin deyimiyle ‘’Hakk’? uzakta arama sak?n, sen seni bilirsen Hakk sana yak?n’’. (Vahdet-i Vücut)
Allahin iradesi ile vasilerin en üstünü k?l?nan, Allahin hücceti (delili, kaniti) olan Hz.Ali, ilahi niteliklere sahip olu?u, olaganüstü güce ve Hz.Peygamber S.A.A. efendimize en yakin olmasi, onun gizli s?rlar?n? bilen, hak ve adaletin uygulay?cisi, mazlumlarin umudu, zalimlerin korkusu olan Hz. Ali, Aleviligin temelini olusturur.
Alevilikte örnek alinan Ulu Sahimiz hakkinda sonsuz methiyeler vardir, dolaysiyla bir kaç örnek verelim.
Peygamber efendimiz buyuruyor ki;
"Ben kimin Mevlâsi isem, Ali de onun Mevlâsidir." "Ben ilmin sehiriyim, Ali de
onun kapisidir."
"Ben ve Ali ayn? Nurdan geldik."
"Kim bizim Velayetimizden ayrilirsa veya baskasini bize tercih ederse, kuskusuz
onlar dogru yoldan ters yüz döndürülmüslerdir."
(Rivayet hadis Hz. imam Cafer-i Sadik A.S)
"Allah tarafindan tayin edilen bir Imam-i olmaks?z?n sirf kendini yoran bir ibadetle,
Allaha kulluk sunan bir kimsenin çabasi kabul görmeyecektir."
(Hz. imam Bak?r A.S)
Dolays?yla Aleviler olarak ikrar verdigimiz, bagland?gimiz O yüce Hz.Sahi Velayet’in Nurlu Yolunu benimsemis ve özümsemis Aleviler olarak, Aleviligin temel kosullarini kendimize ilke edinmemiz gerekir.
Hak Dedeler Kurumu baskani:
Haydar Yildirim
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder